De eerste versie van het voorwoord van ons boek ‘Denk je dat je mij kun helpen?’ was een beetje een afstandelijk en algemeen verhaal over hoeveel mensen problemen ervaren met hun mentale gezondheid en hoe belangrijk goede hulp is. Maar de inhoud van ons boek is allesbehalve afstandelijk. En we kennen Bram Bakker ook en juist als iemand die het persoonlijke niet schuwt, bijvoorbeeld tijdens interviews en optredens en natuurlijk in zijn boeken, waarvan ‘Oud Zeer’ waarschijnlijk de bekendste is. Daarom zijn we heel blij met de tweede versie van ons voorwoord. Je leest het hieronder.
Voorwoord
Om psychotherapeut of psychiater te worden moet je zelf ook een beetje therapie ondergaan. In mijn geval was het nog erger: ik zat al met allerlei problemen bij de studentenpsycholoog ver voordat ik met de opleiding tot psychiater begon… en veertig jaar later ga ik nog steeds regelmatig naar een wijze oudere dame, die me tegen betaling helpt om de problemen die ik ontmoet beter te begrijpen.
Eerder in het leven was het best noodzakelijk, die psychotherapie. Inmiddels is het een vorm van luxe die ik mezelf toesta. Ik ben dol op psychotherapie, ik houd er nooit meer mee op! Ik betaal het zelf trouwens…
Psychotherapie is de afgelopen decennia gelukkig steeds meer gemeengoed geworden. Steeds minder mensen voelen zich er nog beschaamd over om hardop uit te spreken dat ze ‘in therapie’ zijn. Het is uiteindelijk toch niet veel meer of minder dan verantwoording nemen voor je eigen welbevinden, net als sporten of een yogales volgen. Toch weten weinig mensen precies wat psychotherapie behelst. ‘Je praat met iemand die daarin is opgeleid over je problemen,’ hoorde ik ooit als definitie.
En dat klopt wel zo’n beetje. Maar, er valt veel meer over te zeggen. Vanuit het perspectief van de cliënt allereerst, maar zeker ook vanuit de psychotherapeut. Hoe leer je elkaar kennen? Wat zijn de precieze kaders? Wat wordt er wel en niet besproken? Wat gebeurt er in de loop van zo’n traject allemaal?
Er zijn vele vormen van psychotherapie en er zijn veel soorten problemen die aan de orde kunnen komen. Maar ook de persoonlijkheid van degene die hulp zoekt is een belangrijke variabele in wat er gebeurt, en die van de therapeut evenzeer. ‘In psychotherapie wordt gewerkt aan het kloppend maken van iemands verhaal,’ zei een ervaren psychotherapeut ooit tegen me, en dat is tot de dag van vandaag de mooiste omschrijving die ik heb gehoord. Psychotherapie is ook een intieme, persoonlijke ontmoeting tussen twee mensen. Het moet een veilige plek zijn, waar heldere afspraken en duidelijke grenzen gelden. Anders zal de uitkomst nooit optimaal kunnen zijn voor degene die de hulp heeft ingeroepen van een therapeut.
Ik heb een aantal therapeuten versleten. En steeds was de ontmoeting anders. Door de omstandigheden waarin we elkaar spraken, door wie ik op dat moment was, maar zeker ook door de persoon van de psychotherapeut tegenover me.
Dit boek biedt een bijzonder inkijkje in de spreekkamer van zo’n therapeut. Loes had de grote moed zich daarvoor open te stellen, maar Adriaan ging het persoonlijke ook niet uit de weg. In psychotherapie wordt er gewerkt aan een persoonlijk verhaal, van twee kanten. In dit boek kijk je mee in de keuken. Het is geen technische beschouwing, je wordt er als lezer echt in meegenomen. En geloof me: dat is heel bijzonder. Veel leesplezier!
Bram Bakker